Przemoc wobec dziecka

Termin zespół maltretowanego dziecka – ZMD – został zaprezentowany po raz pierwszy przez Charlesa Kampego i Johna Caffeya na Zjeździe Amerykańskich pediatrów w Los Angeles. Wtedy przedstawiono go jako: stan kliniczny u małego dziecka, które doznało poważnego obrażenia. Jest często przyczyną trwałych uszkodzeń ciała czy śmierci. Winien być podejrzewany u każdego dziecka wykazującego obecność złamań kości, złego rozwoju, obrzęku tkanek miękkich, krwiaków powłok skórnych; u każdego dziecka, które nagle umiera.

Maltretowanie to zachowanie o znacznym stopniu zagrożenia i znamionach okrucieństwa. Przejawia się w biciu, kopaniu, używaniu broni, poparzeniach, złamaniach, gwałtach seksualnych. Zachowanie takie jest stosowane przez dłuższy okres czasu.

Krzywdzenie jest ogólnym terminem obejmującym łagodniejsze formy złego traktowania dziecka, zaniedbywanie, znęcanie się, bicie. Doznawanie krzywdy powstaje wtedy, gdy w doświadczeniu jednostki łączą się trzy ważne zjawiska - cierpienie, bezsilność i przeświadczenie o bezsilności oraz doznanie burzenia jakiegoś porządku, określającego ważne aspekty życia jednostki. W sytuacji wyrządzenia krzywdy życie zdominowane jest przez cierpienie i trudne do zniesienia napięcie wymagające jakiejś formy obrony i poradzenia sobie z bólem. W takiej sytuacji poczucie bezsilności jest doświadczeniem szczególnie dotkliwym, ponieważ oznacza bezbronność wobec cierpienia i towarzyszącego mu zagrożenia. W sytuacji doznania krzywdy, cierpienia i bezsilności towarzyszy poczucie rozpadania się porządku na którym opierało się dotychczasowe życie. Wedle tych informacji dziecko krzywdzone to takie, które cierpi z powodu wyrządzanej mu krzywdy, przy tym doznaje ono poczucia niesprawiedliwości i bezsilności wobec zachowania osób dorosłych.

Dla dziecka bardzo ważne jest aby rodzice je kochali, pomagali w trudnych sytuacjach, przygotowali go do samodzielnego życia, zaspakajając jego potrzeby. W rodzinie, której domownicy ciągle się kłócą ich ofiarą najczęściej jest dziecko. Sfrustrowani rodzice nie umieją poradzić sobie ze swoimi problemami i odreagowują swoje stresy na dzieciach, czasem znęcając się nad nimi psychicznie, fizycznie. Przemoc emocjonalna jest to najczęściej występująca przemoc, polegająca na używaniu obraźliwych określeń, upokarzających uwag, stawianiu nadmiernych wymagań. Innym rodzajem krzywdzenia dziecka jest zaniedbywanie czyli nie zaspakajanie potrzeb dziecka i może się przejawiać od niewłaściwego odżywiania po porzucenie dziecka. Świadome okrucieństwo wobec dzieci polega na celowym, perfidnym, wykorzystywaniu bezbronności. Nieświadome okrucieństwo wobec dzieci polega na niedocenianiu skutków przemocy, nieznajomości jego psychiki i na narzuceniu mu własnych wyobrażeń o jego potrzebach. Przenoszeniu na nie własnych potrzeb, własnego modelu szczęścia, co w konsekwencji prowadzi do żądania, aby dziecko realizowało program dorosłych, nie uwzględniający pozostałych etapów rozwoju jego osobowości i związanych z nim możliwości, potrzeb i zainteresowań.

Zachowanie maltretowanego dziecka jest często skrajne lub nieodpowiednie do wieku. Może wykazywać krańcowy lęk lub go nie okazywać wcale. Może być skrajnie agresywne lub nieśmiałe. Najważniejszymi psychospołecznymi konsekwencjami przemocy wobec dziecka są: lęk, zaburzenie w rozwoju procesów poznawczych; myślenie, uwaga, nadpobudliwość, nadruchliwość, poczucie odrzucenia, osamotnienia brak potrzeby bezpieczeństwa, brak przynależności uczuciowej do osób najbliższych, niska samoocena, brak akceptacji siebie, trudności w nawiązywaniu kontaktów z otoczeniem, stany depresyjne, nerwice, zachowania agresywne i autodestrukcyjne, uzależnienie od narkotyków, prostytucja, ucieczki z domu.

Katarzyna Morajda

Tags: , ,

2 Responses to “Przemoc wobec dziecka”

  1. Tadeusz Says:

    Bardzo ciekawy artykuł! Nie moge pojąć jak można bić dzieci!!! pozdrawiam!

  2. Jagoda Michalska Says:

    Bardzo ciekawa stronka i mega dużo fajnych rzeczy. Serdecznie gratuluję i pozdrawiam autorów.